Jaki jest prawidłowy obwód pasa a wzrost?
Stosunek obwodu pasa do wzrostu, znany jako WHtR (waist to height ratio), to kluczowy wskaźnik oceny stanu zdrowia metabolicznego. W przeciwieństwie do BMI, bardziej skupia się na ilości tłuszczu zgromadzonego wokół brzucha, co jest istotne w kontekście ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
Co to jest WHtR?
WHtR, czyli stosunek obwodu pasa do wzrostu, to wskaźnik, który pozwala ocenić stan odżywienia i potencjalne ryzyko zdrowotne związane z nadmiernym gromadzeniem tłuszczu w okolicy brzucha. Obwód pasa mierzony jest na wysokości pępka, a wynik dzielimy przez wzrost wyrażony w tych samych jednostkach. Wartość WHtR poniżej 0,5 uznaje się za bezpieczną, co oznacza, że obwód pasa nie powinien przekraczać połowy wzrostu danej osoby.
W przypadku wartości WHtR wynoszącej 0,49 lub więcej, zwiększa się ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia i cukrzycy, zwłaszcza u osób z otyłością typu „jabłko”. WHtR uznawany jest za dokładniejszy wskaźnik niż BMI, ponieważ uwzględnia tłuszcz brzuszny, który jest bardziej niebezpieczny dla zdrowia.
Jak obliczyć WHtR?
Aby obliczyć WHtR, potrzebujemy jedynie dwóch pomiarów: obwodu pasa i wzrostu. Pomiar obwodu pasa powinien być wykonany w pozycji stojącej, najlepiej rano na czczo, po opróżnieniu pęcherza moczowego. Centymetr krawiecki należy umieścić na wysokości pępka i delikatnie go obwiązać, nie ściskając skóry. Wzrost mierzymy w centymetrach.
- Obwód pasa (w cm)
- Wzrost (w cm)
- Wynik WHtR = Obwód pasa / Wzrost
Na przykład dla osoby o wzroście 180 cm i obwodzie pasa 90 cm, WHtR wynosi 0,5. Oznacza to, że osoba ta jest w bezpiecznym zakresie wskaźnika WHtR.
Dlaczego WHtR jest ważny?
WHtR jest istotnym wskaźnikiem, ponieważ lepiej odzwierciedla ryzyko zdrowotne związane z otyłością brzuszną niż BMI. Tłuszcz brzuszny, nazywany również wisceralnym, gromadzi się wokół narządów wewnętrznych i jest bardziej aktywny metabolicznie, co oznacza, że wpływa na funkcje hormonalne i wydzielanie substancji prozapalnych.
Badania wykazały, że osoby z WHtR poniżej 0,5 mają znacznie niższe ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, chorób wieńcowych i udaru mózgu. Dlatego regularne monitorowanie WHtR pozwala na wczesne wykrycie niepokojących zmian i podjęcie działań korekcyjnych.
Jak utrzymać WHtR w bezpiecznym zakresie?
Utrzymanie WHtR w bezpiecznym zakresie wymaga zdrowego stylu życia, w tym zbilansowanej diety, regularnej aktywności fizycznej i odpowiedniego zarządzania stresem. Kluczowe jest unikanie nadmiaru kalorii oraz spożywanie żywności bogatej w błonnik, witaminy i minerały.
Regularna aktywność fizyczna, taka jak spacery, bieganie czy pływanie, pomaga w redukcji tłuszczu brzusznego. Oprócz diety i ćwiczeń, ważne jest również dbanie o odpowiednią ilość snu i unikanie stresu, który może prowadzić do nadmiernego gromadzenia się tłuszczu w okolicy brzucha.
Jak zmierzyć obwód pasa?
Prawidłowy pomiar obwodu pasa jest kluczowy dla dokładnego obliczenia WHtR. Wykonujemy go za pomocą centymetra krawieckiego, stojąc w pozycji wyprostowanej. Pomiar najlepiej przeprowadzać rano, na czczo, po opróżnieniu pęcherza moczowego, aby uzyskać jak najdokładniejszy wynik.
Centymetr należy umieścić na wysokości pępka, równolegle do podłogi, i delikatnie go obwiązać, nie ściskając skóry. Pomiar wykonujemy na końcu normalnego wydechu, unikając wciągania brzucha. Warto wykonać kilka pomiarów i obliczyć średnią, aby zminimalizować ryzyko błędów.
Jakie są normy obwodu pasa?
Normy obwodu pasa różnią się w zależności od płci i grup etnicznych. Dla mężczyzn bezpieczna granica wynosi 94 cm, a przekroczenie 102 cm oznacza znaczne ryzyko zdrowotne. Dla kobiet granica ta wynosi 80 cm, a przekroczenie 88 cm jest już alarmujące.
Wartości te opierają się na badaniach populacyjnych i są uznawane przez większość organizacji medycznych na świecie. Niemniej jednak, różnice etniczne mogą wpływać na te normy, co wymaga indywidualnego podejścia do oceny ryzyka zdrowotnego.
WHR – stosunek talia-biodra
Wskaźnik WHR (waist to hip ratio) to kolejny sposób oceny rozmieszczenia tkanki tłuszczowej. Oblicza się go, dzieląc obwód pasa przez obwód bioder. Wynik WHR wyższy niż 0,8 u kobiet i 1 u mężczyzn sugeruje otyłość typu „jabłko”.
WHR jest przydatny szczególnie wtedy, gdy BMI przekracza 25, co oznacza nadwagę lub otyłość. Pomiar bioder wykonujemy na poziomie największej wypukłości u kobiet oraz na górnej granicy kości udowej u mężczyzn.
Jakie czynniki wpływają na obwód brzucha?
Obwód brzucha zwiększa się z wielu powodów, w tym z powodu nadmiaru kalorii, diety bogatej w węglowodany proste, braku aktywności fizycznej i stresu. Czynniki hormonalne również odgrywają istotną rolę, zwłaszcza u osób po czterdziestym roku życia.
- Nadmierne spożycie kalorii i niezdrowa dieta
- Brak aktywności fizycznej
- Przewlekły stres
- Zmiany hormonalne związane z wiekiem
Nadmierne spożycie alkoholu i brak snu mogą również prowadzić do zwiększenia obwodu brzucha, co wymaga szczególnej uwagi i korekty stylu życia.
Co warto zapamietać?:
- WHtR (waist to height ratio) to wskaźnik oceny zdrowia metabolicznego, który lepiej odzwierciedla ryzyko chorób sercowo-naczyniowych niż BMI.
- Bezpieczny poziom WHtR to poniżej 0,5; wartości 0,49 lub więcej zwiększają ryzyko cukrzycy i chorób układu krążenia.
- Obliczenie WHtR wymaga pomiaru obwodu pasa i wzrostu: WHtR = obwód pasa (cm) / wzrost (cm).
- Normy obwodu pasa: dla mężczyzn 94 cm (ryzyko zdrowotne powyżej 102 cm), dla kobiet 80 cm (ryzyko powyżej 88 cm).
- Czynniki wpływające na obwód brzucha to: nadmiar kalorii, brak aktywności fizycznej, przewlekły stres oraz zmiany hormonalne związane z wiekiem.